Aparatura badawcza Zespołu Paleomagnetyzmu

Wyposażenie Laboratorium Paleomagnetyzmu i Badań Środowiskowych pozwala na prowadzenie szerokiego wachlarza badań paleomagnetycznych,  badań własności magnetycznych skał i minerałów oraz badań w zakresie magnetyzmu środowskowego. Istniejące pakiety programów pozwalają na analizę wyników pomiarów za pomocą nowoczesnych metod komputerowych.


Aparatura do pomiaru pozostałości magnetycznej wraz z rozmagnesowaniem prób temperaturą lub polem zmiennym (AF)

SQUID DC (model 755-1.65)- magnetometr kriogeniczny wraz z urządzeniem do rozmagnesowywania próbek zmiennym polem magnetycznym do 1.6T; 2G Enterprises, USA do pomiarów pozostałości magnetycznej próbek cylindrycznych (średnica 1’’), sześciennych i nieregularnych – zakres pomiarowy 1*10-6A/m do 2*103 A/m,zakupiony w 1991, unowocześniony w 2002 rok; do próbek cylindrycznych (średnica 1 cal), sześciennych i nieregularnych, aktulizacja kriogeniki w 2021 roku ze środków EPOS-PL

JR6a magnetometr rotacyjny (dwie prędkości obrotów) z automatyczną zmianą położenia próby ; – zakres pomiarowy 2.4*10-6A/m do 12*103 A/m, do próbek cylindrycznych (średnica 1 cal), sześciennych  (Agico, Republika Czeska) (zakupiony w 2018 roku, finansowany przez EPOS-PL)


Urządzenia do rozmagnesowania temperaturą

MMTDSC - piec niemagnetyczny do rozmagnesowania termicznego prób (dla maksymalnie 24 próbek)  w temperaturze do 800°C (Magnetic Measurements, Great Britain) (opcja grzania w atmosferze argonowej, opcja nakładania pTRM) (finansowany przez EPOS-PL) (dostępny od kwietnia 2018)

MMTD-80- piec niemagnetyczny do termicznego rozmagnesowywania próbek w temperaturze do 800°C, z pojemnikiem na 80 próbek (opcja grzania w atmosferze argonowej, opcja nakładania pTRM)) (Magnetic Measurements, Wielka Brytania), zakupiony w 2009 roku

MMTD1 - piec niemagnetyczny do termicznego rozmagnesowywania próbek w temperaturze do 800°C, z pojemnikiem na 18 próbek (Magnetic Measurements, Great Britain), zakupiony w 1991 roku


Urządzenia do rozmagnesowania pole zmiennym oraz nakładania pozostałości magnetycznej

LDA5/PAM1 urządzenie do rozmagnesowania prób polem zmiennym i nakładania bezhisterezowej pozostałości magnetycznej (ARM), pole zmienne do 200mT, pole stałe do 500uT, magneśnica impulsowa do 20mT, Agico, Rep.Czeska, finansowane przez EPOS-PL

LDA3a/AMU1a urządzenie do rozmagnesowania prób polem zmiennym i nakładania bezhisterezowej pozostałości magnetycznej (ARM), pole zmienne do 100mT, pole stałe 500uT , Agico, Rep.Czeska.

Wyżej wymienione urządzenia znajdują się wewnątrz zespołów cewek Helmholtza - klatek MMLFC kompensujących 90% zewnętrznego pola magnetycznego, Magnetic Measurements, W. Brytania - jedna zakupiona w 1992 roku, druga finansowana z EPOS-PL)

Urządzenia do nakładania izotermicznej pozostałości magnetycznej (IRM)

Dwa urządzenia MMPM10- magneśnice impulsowe wytwarzające w próbach pozostałość izotermiczną (pole do 3T - dla próbek o średnicy 1”;  pole do 9 T dla próbek o średnicy 0.5”) Magnetic Measurements, W. Brytania, (jedno sfinansowane przez EPOS-PL)

SI6 – magneśnica impulsowa wytwarzająca w próbach pozostałość izotermiczną IRM -  pole do 1.1T - dla próbek o średnicy do 1”, SI-6 Sapphire Instruments, Kanada.

Zastosowanie:

Pomiary pozostałości magnetycznej w zakresie od 1*10-6A/m (DC squid) do 12*103 A/m (magnetometr rotacyjny)

Rozmagnesowanie temperaturowe różnych rodzajów pozostałości magnetycznej (naturalnej i nałożonej w laboratorium)

Rozmagnesowanie pozostałości magnetycznej polem zmiennym w zakresie do 200mT

Magnesowanie próbek (pole magnetyczne do 9 T dla pozostałości izotermicznej; AF do 200 mT dla pozostałości bezhisterezowej)


Aparatura do badań podatności magnetycznej

KLY-5A/CS-4/CS-L- mostek do pomiaru podatności magnetycznej i jej anizotropii  (składowych rzeczywistej ang. in phase i urojonej ang. out of phase) w temperaturze pokojowej oraz do pomiaru zmian podatności w czasie grzania w zakresie temperatur od temp. pokojowej do 700°C (w powietrzu i argonie) oraz w powietrzu od -194°C (temperatura ciekłego azotu) do temperatury pokojowej, urządzenie wyposażone w uchwyt 3D do anizotropii podatności,  Agico, Rep. Czeska, (finansowany z EPOS-PL)

MFK1-FA- mostek do pomiaru podatności magnetycznej i jej anizotropii w temperaturze pokojowej w szerokim zakresie pól w 3 częstościach (2-700 A/m in 976Hz, 2-350 A/m in 3904 Hz, 2-200 A/m in 15616 Hz, Agico, Rep. Czeska (kompatybilny także z uchwytem 3D do anizotropii podatności oraz z przystawką temperaturową CS4-/CS-L do pomiarów zmian podatności z temperaturą)  – zakupiony w 2010 roku

KLY-3/CS-3/CS-L Mostek do pomiaru podatności magnetycznej i jej anizotropii w temperaturze pokojowej wraz z przystawkami do pomiaru podatności podczas grzania próbki w powietrzu lub argonie w zakresie temperatur t.pok. - 700ºC oraz w zakresie temperatur   -194ºC(temp. ciekłego azotu) – t.pok., KLY3S/CS3/CS-L Agico, Rep. Czeska.; zakupiony w 1998 roku

KLY2 - mostek do pomiaru podatności magnetycznej w słabym polu i jej anizotropii, do pomiarów próbek sześciennych, cylindrycznych i nieregularnych oraz proszków i cieczy Geofyzika Brno, Czechosłowacja.

MS2- przenośny podatnościomierz (Bartington, Wielka Brytania, zasilanie bateryjne) wyposażony w zestaw czujników (MS2B- czujnik laboratoryjny - dwu częstotliwościowy, MS2C100 czujnik do pomiaru rdzeni około 80 mm średnicy, MS2D – czujnik do pomiaru podatności z powierzchni około 200 mm; MS2F- czujnik do punktowych pomiarów powierzchniowych, MS2G-czujnik laboratryjny do pomiarów podatności próbek o małej objętości, MS2K- czujnik do skanowania podatności małych powierzchni) (finansowany z EPOS-PL)

MS3 przenośny podatnościomierz do pomiarów podatności magnetycznej w terenie (Bartington, Wielka Brytania), kompatybilny z zestawem czujników do MS2 (finansowany z EPOS-PL)

SM30 podatnościomierz do pomiarów podatności magnetycznej w terenie, ZH Instruments, Rep.Czeska

Zastosowania:

pomiary podatności magnetycznej różnych materiałów (skał, minerałów, materii organicznej, pyłów, płynów) pomiary zmian podatności magnetycznej próbek sproszkowanych w zakresie temperatur od 170°C do 700°C w powietrzu i atmosferze neutralnej (argon)- wykrywanie minerałów ferromagnetycznych

pomiary anizotropii podatności magnetycznej słabych prób – zastosowanie w tektonice i badaniach paleomagnetycznych

pomiary podatności magnetycznej w terenie (mapowanie powierzchniowe, profile w odsłonięciu, rdzenie)


Aparatura do badań histerezy magnetycznej i temperatury Curie

Micromag AGFM 2900-02 - magnetometr ze zmiennym gradientem pola, do pomiaru histerezy magnetycznej, max. pole 1.4T, dla próbek o masie 5-30mg – pomiary Hc, Hcr, histerezy, diagramy FORC, Princeton Measurements Corp., USA, – zakupiony w 2004 roku

AVFTB (Advanced Variable Field Translation Balance) -termowaga do pomiarów zależności namagnesowania M(T) i podatności magnetycznej K(T) od temperatury, parametrów histerezy i diagramów FORC w zakresie temperatur (20-800°C  oraz opcjonalnie  -194°C do 0°C) w polu maksymalnym 1.6 T dla próbek do 0.5 g – Petersen Instruments, Niemcy, Magnetic Measurements, Wielka Brytania, zakupiona w 2013 roku. Unowocześniono układ chłodzenia w 2020 roku ze środków EPOS-PL

VSM Nuvo - Magnetometr wibracyjny VSM do pomiaru histerezy silnie magnetycznych próbek skalnych, max. pole 1T, dla próbek o masie 0.5-2g, Molspin Ltd, W. Brytania, zakupiony w 1996 roku

STEPS III- urządzenie do pomiaru zmian izotermicznej pozostałości magnetycznej podczas grzania próbki w powietrzu do 700ºC przy skompensowanym zewnętrznym polu magnetycznym, TUS, Polska – (skonstruowany w 2001 roku, unowocześniona w 2020 roku ze środków EPOS-PL)

Zastosowania:

pomiary parametrów pętli histerezy magnetycznej (koercja, Mr/Ms, Hcr/Hc) dla próbek skał, gleb, pyłów, próbek wytworzonych w laboratorium) (w tym próbki o masie poniżej 10-30mg)

identyfikacja faz magnetycznych i struktury domenowej (diagramy Day’a-Dunlopa)

określanie struktury domenowej za pomocą diagramów FORC (Micromag)

identyfikacja materiałów ferromagnetycznych - ich temperatur Curie (przy badaniu zależności od temperatury podatności magnetycznej (k)T, namagnesowania M(T) oraz pozostałości magnetycznej SIRM(T))

Namagnesowanie prób w warunkach laboratoryjnych dla próbek skał, gleb, pyłów


Urządzenia służące do poboru pyłów PM ( ang. particulate matter) (magnetyzm środowiskowy):

PNS15C aspirator pyłu PM10, PM2.5 i pyłu zawieszonego całkowitego (TPM) (Atmoservice, Polska). System złożony jest z niskoprzepływowego pobornika LVS-3D-A i wyposażony w automatyczny zmieniacz filtrów (kaseta zawiera 15 filtrów) – 3 sztuki

PNS18T aspirator pyłu PM10, PM2.5 i PM1 (Atmoservice, Polska i Comde Derenda). System złożony jest z niskoprzepływowego pobornika z automatycznym zmieniaczem filtrów (kaseta zawiera 18 filtrów) – 3 sztuki (finansowane z EPOS-PL)

 

Waga analityczna – RadWag Polska

Mikrowaga RADWAG MYA 5.4Y.F zakupiona ze środków EPOS-PL w 2020 roku

Procedura pomiarowa podatności magnetycznej pyłów zebranych na filtrach w publikacji

Górka-Kostrubiec, B., Werner, T. & Karasiński, G. Measuring magnetic susceptibility of particulate matter collected on filters. Environ Sci Pollut Res 31, 4733–4746 (2024) https://doi.org/10.1007/s11356-023-31416-5
 

Wyposażenie laboratorium terenowego

Pyłomierz mobilny DustTrak DRX 8533- TSI (USA) szt 2
Pomiar koncentracji masowej wraz z podziałem na poszczególne frakcje (PM1, PM2.5, PM10, frakcja respirabilna oraz zawartość całkowita), możliwość pobierania prób do analiz grawimetrycznych na filtrze 37 mm, (finansowany z EPOS-PL+)

Dron do wykonywania pomiarów pyłu PM w powietrzu
DJI Matrice Pro 600 (DJI, Chiny) z głowicą pomiarową PM (Softblue, Polska)
Maksymalny udźwig ok. 6 kg, podgląd obrazu na żywo
Pomiar koncentracji PM w czasie rzeczywistym
Pomiar pyłu (PM1, PM2.5, PM1)
Możliwość zamontowania i użytkowania etalometru w miejsce głowicy pomiarowej,
Możliwość rozbudowy i pobierania próbek gazowych do dedykowanego worka
Uchwyt do montażu kamery, drugi zestaw baterii, (finansowany z EPOS-PL+)

AE51 Miernik Black Carbon Aethalometr AE51 (AethLabs, USA), (finansowany z EPOS-PL+),

możliwośc instalacji pod dronem, 
możliwość akumulacji pyłu na filtrach podczas pomiaru BC i możliwość użycia filtrów do pomiarów podatności magnetycznej w laboratorium

MS3- przenośny podatnościomierz do pomiarów podatności magnetycznej w terenie (Bartington, Wielka Brytania),

wyposażony w zestaw czujników (MS2C90 czujnik do pomiaru rdzeni około 70 mm średnicy, MS2E – czujnik do pomiaru podatności wzdłuż profili, sterowany z palmtopa z GPS, (finansowany z EPOS-PL+)

Zestaw 2 wiertnic spalinowych do pobierania prób z akcesoriami

LMU Munich/ Mag-Instruments (Niemcy)  - Echo 362TES – szt 2, (finansowany z EPOS-PL+)

Pojemniki amagnetyczne do transportu próbek (Magnetic Measurements, Wlk. Brytania) - szt 4, (finansowany z EPOS-PL+)