Webinaria zrealizowane

  • INSPIRUJĄCE HISTORIE POLARNICZEK, 8 MARCA 2023 [NAGRANIE]

Z okazji Dnia Kobiet serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone polskim badaczkom rejonów polarnych! Nie zabraknie krótkiego rysu historycznego, kiedy panie zaczęły brać udział w wyprawach do Arktyki i Antarktyki, a także sprawować funkcje kierowników ekspedycji. Przybliżymy również kilka sylwetek kobiet wraz z ich dokonaniami naukowymi i historiami, jak zaczęła się ich przygoda z polarnictwem.

Prelegentka: Dagmara Bożek – specjalistka ds. komunikacji naukowej i edukacji, polarniczka, autorka książek o tematyce polarnej. Uczestniczyła w 35. Wyprawie Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie (2012-2013) i 40. Wyprawie Antarktycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego (2015-2016). Laureatka Nagrody Magellana 2020 za biografię Ryszarda Czajkowskiego. Na projekt „Polarniczki” poświęcony kobietom pracującym na stacjach polarnych otrzymała stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finalistka konkursu Popularyzator Nauki 2022 w kategorii „Animator”.

  • Bitwa czterech armii, czyli jak ruszyliśmy na odsiecz królestwu roślin?, 1 marca 2023 [NAGRANIE]

Od miliardów lat cztery ziemskie potęgi: litosfera, atmosfera, hydrosfera i biosfera pozostają w nieustającej bitwie o kontrolę nad pozostałymi. Światowym geosystemem wstrząsają uderzenia planetoid, kolizje kontynentów i wybuchy wulkanów, powstają i giną gatunki roślin i zwierząt, oceany zmieniają konfigurację, a atmosfera swój skład, przechodząc od dominacji dwutlenku węgla, poprzez etap metanowy do atmosfery tlenowej. Opowiemy zmienne losy tej bitwy, której niezależnym arbitrem jest rosnące w siłę Słońce, a jej przypadkowym uczestnikiem został człowiek, odwracając los królestwa roślin, nieuchronnie zmierzającego do zbiorowego samobójstwa.

Prelegent: Prof. dr hab. Marek Lewandowski – zajmuje się historią ziemskiego pola magnetycznego, utrwaloną w skałach skorupy ziemskiej, a także historią całego geosystemu, starając się zrozumieć mechanizmy przyrodnicze, które wpływały na historię naturalnego środowiska planety. Naturalne namagnesowanie skał pozwala zrekonstruować wędrówkę kontynentów, odtworzyć historię ich kolizji, poznać historię oceanów zarówno dzisiejszych, jak i tych dawnych, dziś już nie istniejących. Zmieniające się układy mórz i oceanów nie pozostawały bez związku z historią globalnego klimatu, ale również z rozwojem życia na Ziemi. Rozwój biosfery wpływał z kolei na ziemską atmosferę, która w ciągu kilku miliardów lat ewoluowała od bogatej w dwutlenek węgla do dzisiejszej atmosfery tlenowej. Erozja pasm górskich, powstających wskutek zderzeń kontynentów, a także fotosynteza coraz bujniejszego świata roślin, odbierały CO2 z atmosfery, a produkty tych procesów (węglany, węglowodory) składane były w geologicznym depozycie. Zmiany w składzie atmosfery zmieniały temperaturę na powierzchni planety, która oscylowała pomiędzy globalnymi upałami a globalnymi zlodowaceniami. Historia tych zmian, a także uwikłanego w nią człowieka, będzie zilustrowana przystępnymi obrazami i przejrzystymi wykresami.
Dorobek naukowy i zawodowy prelegenta jest dostępny na stronie: prof-dr-hab-marek-lewandowski.php

  • WODA WYZWANIEM XXI WIEKU DLA POLSKI I ŚWIATA?, 22 LUTEGO 2023 [NAGRANIE]

Podczas wykładu spróbujemy zastanowić się nad dwoma niezwykle ogólnymi pytaniami - Dlaczego woda? Dlaczego rzeki? Skąd pomysł, żeby stały się przedmiotem naukowych rozważań? Pamiętajmy, że Ziemia w 71% swojej powierzchni jest pokryta wodą, woda też stanowi około 60% masy ciała dorosłego człowieka. Choć woda stanowi podstawę naszej egzystencji, to gdy jest jej zbyt dużo, jest dla nas śmiertelnym zagrożeniem. Dlatego tak bardzo boimy się podtopień, powodzi, ulewnych deszczy. Gdy nie mamy zapewnionego dostępu do czystej wody, zagrożone jest istnienie całych społeczeństw. Woda i dostęp do niej każdego mieszkańca Globu bez wątpienia stanowi jedno z najważniejszych wyzwań XXI wieku. Wraz ze zmieniającym się klimatem i wzrostem liczby ludności jest to najbardziej palące zagadnienie cywilizacyjne. I to praktycznie we wszystkich szerokościach geograficznych, choć natężenie problemu w różnych rejonach świata jest różne. Europa nie jest wolna od zagrożeń związanych z wodą i warto zdawać sobie sprawę z tego faktu. W ostatnich latach woda stała się istotną częścią debaty publicznej, wzbudza zainteresowanie mediów, bo coraz bardziej uświadamiamy sobie – również my w Polsce, że woda staje się dla nas dobrem deficytowym.

Prelegent: prof. dr hab. Paweł M. Rowiński - profesor nauk o Ziemi, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. W latach 2015-2022 był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk, w latach 2008-2015 dyrektorem Instytutu Geofizyki PAN, a wcześniej zastępcą dyrektora tego Instytutu ds. naukowych. Był też współtwórcą i pierwszym przewodniczącym Centrum Badań Ziemi i Planet GeoPlanet PAN. Jest członkiem wielu polskich i międzynarodowych organizacji naukowych, pracował i wykładał w kilku światowych centrach badawczych, m.in. jako stypendysta Fundacji Batorego w State University of New York w Stony Brook w Stanach Zjednoczonych. Jest Prezesem zarządu europejskiego oddziału International Association for Hydro-Environment Engineering and Research (IAHR) i członkiem zarządu europejskiej federacji akademii nauk ALLEA. Jest autorem lub współautorem ponad 180 publikacji naukowych, współautorem lub współwydawcą piętnastu książek i pięciu wydań specjalnych międzynarodowych czasopism naukowych. Jest twórcą i redaktorem naczelnym serii wydawniczej Springera - Geoplanet: Earth and Planetary Sciences. Otrzymał wiele cennych nagród, m.in. nagrody Prezesa Rady Ministrów za prace doktorską i habilitacyjną, stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, stypendium Fundacji Stefana Batorego.  

Prelegent: Prof. dr hab. Marek Lewandowski – zajmuje się historią ziemskiego pola magnetycznego, utrwaloną w skałach skorupy ziemskiej, a także historią całego geosystemu, starając się zrozumieć mechanizmy przyrodnicze, które wpływały na historię naturalnego środowiska planety. Naturalne namagnesowanie skał pozwala zrekonstruować wędrówkę kontynentów, odtworzyć historię ich kolizji, poznać historię oceanów zarówno dzisiejszych, jak i tych dawnych, dziś już nie istniejących. Zmieniające się układy mórz i oceanów nie pozostawały bez związku z historią globalnego klimatu, ale również z rozwojem życia na Ziemi. Rozwój biosfery wpływał z kolei na ziemską atmosferę, która w ciągu kilku miliardów lat ewoluowała od bogatej w dwutlenek węgla do dzisiejszej atmosfery tlenowej. Erozja pasm górskich, powstających wskutek zderzeń kontynentów, a także fotosynteza coraz bujniejszego świata roślin, odbierały CO2 z atmosfery, a produkty tych procesów (węglany, węglowodory) składane były w geologicznym depozycie. Zmiany w składzie atmosfery zmieniały temperaturę na powierzchni planety, która oscylowała pomiędzy globalnymi upałami a globalnymi zlodowaceniami. Historia tych zmian, a także uwikłanego w nią człowieka, będzie zilustrowana przystępnymi obrazami i przejrzystymi wykresami.
  •  
  • BITWA CZTERECH ARMII, CZYLI JAK RUSZYLIŚMY NA ODSIECZ KRÓLESTWU ROŚLIN?, 1 MARCA 2023 [NAGRANIEOd miliardów lat cztery ziemskie potęgi: litosfera, atmosfera, hydrosfera i biosfera pozostają w nieustającej bitwie o kontrolę nad pozostałymi. Światowym geosystemem wstrząsają uderzenia planetoid, kolizje kontynentów i wybuchy wulkanów, powstają i giną gatunki roślin i zwierząt, oceany zmieniają konfigurację, a atmosfera swój skład, przechodząc od dominacji dwutlenku węgla, poprzez etap metanowy do atmosfery tlenowej. Opowiemy zmienne losy tej bitwy, której niezależnym arbitrem jest rosnące w siłę Słońce, a jej przypadkowym uczestnikiem został człowiek, odwracając los królestwa roślin, nieuchronnie zmierzającego do zbiorowego samobójstwa.
  • Bitwa czterech armii, czyli jak ruszyliśmy na odsiecz królestwu roślin?, 1 marca 2023 [NAGRANIE]

Od miliardów lat cztery ziemskie potęgi: litosfera, atmosfera, hydrosfera i biosfera pozostają w nieustającej bitwie o kontrolę nad pozostałymi. Światowym geosystemem wstrząsają uderzenia planetoid, kolizje kontynentów i wybuchy wulkanów, powstają i giną gatunki roślin i zwierząt, oceany zmieniają konfigurację, a atmosfera swój skład, przechodząc od dominacji dwutlenku węgla, poprzez etap metanowy do atmosfery tlenowej. Opowiemy zmienne losy tej bitwy, której niezależnym arbitrem jest rosnące w siłę Słońce, a jej przypadkowym uczestnikiem został człowiek, odwracając los królestwa roślin, nieuchronnie zmierzającego do zbiorowego samobójstwa.

Prelegent: Prof. dr hab. Marek Lewandowski – zajmuje się historią ziemskiego pola magnetycznego, utrwaloną w skałach skorupy ziemskiej, a także historią całego geosystemu, starając się zrozumieć mechanizmy przyrodnicze, które wpływały na historię naturalnego środowiska planety. Naturalne namagnesowanie skał pozwala zrekonstruować wędrówkę kontynentów, odtworzyć historię ich kolizji, poznać historię oceanów zarówno dzisiejszych, jak i tych dawnych, dziś już nie istniejących. Zmieniające się układy mórz i oceanów nie pozostawały bez związku z historią globalnego klimatu, ale również z rozwojem życia na Ziemi. Rozwój biosfery wpływał z kolei na ziemską atmosferę, która w ciągu kilku miliardów lat ewoluowała od bogatej w dwutlenek węgla do dzisiejszej atmosfery tlenowej. Erozja pasm górskich, powstających wskutek zderzeń kontynentów, a także fotosynteza coraz bujniejszego świata roślin, odbierały CO2 z atmosfery, a produkty tych procesów (węglany, węglowodory) składane były w geologicznym depozycie. Zmiany w składzie atmosfery zmieniały temperaturę na powierzchni planety, która oscylowała pomiędzy globalnymi upałami a globalnymi zlodowaceniami. Historia tych zmian, a także uwikłanego w nią człowieka, będzie zilustrowana przystępnymi obrazami i przejrzystymi wykresami.
Dorobek naukowy i zawodowy prelegenta jest dostępny na stronie: prof-dr-hab-marek-lewandowski.php

  • WODA WYZWANIEM XXI WIEKU DLA POLSKI I ŚWIATA?, 22 LUTEGO 2023 [NAGRANIE]

Podczas wykładu spróbujemy zastanowić się nad dwoma niezwykle ogólnymi pytaniami - Dlaczego woda? Dlaczego rzeki? Skąd pomysł, żeby stały się przedmiotem naukowych rozważań? Pamiętajmy, że Ziemia w 71% swojej powierzchni jest pokryta wodą, woda też stanowi około 60% masy ciała dorosłego człowieka. Choć woda stanowi podstawę naszej egzystencji, to gdy jest jej zbyt dużo, jest dla nas śmiertelnym zagrożeniem. Dlatego tak bardzo boimy się podtopień, powodzi, ulewnych deszczy. Gdy nie mamy zapewnionego dostępu do czystej wody, zagrożone jest istnienie całych społeczeństw. Woda i dostęp do niej każdego mieszkańca Globu bez wątpienia stanowi jedno z najważniejszych wyzwań XXI wieku. Wraz ze zmieniającym się klimatem i wzrostem liczby ludności jest to najbardziej palące zagadnienie cywilizacyjne. I to praktycznie we wszystkich szerokościach geograficznych, choć natężenie problemu w różnych rejonach świata jest różne. Europa nie jest wolna od zagrożeń związanych z wodą i warto zdawać sobie sprawę z tego faktu. W ostatnich latach woda stała się istotną częścią debaty publicznej, wzbudza zainteresowanie mediów, bo coraz bardziej uświadamiamy sobie – również my w Polsce, że woda staje się dla nas dobrem deficytowym.

Prelegent: prof. dr hab. Paweł M. Rowiński - profesor nauk o Ziemi, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. W latach 2015-2022 był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk, w latach 2008-2015 dyrektorem Instytutu Geofizyki PAN, a wcześniej zastępcą dyrektora tego Instytutu ds. naukowych. Był też współtwórcą i pierwszym przewodniczącym Centrum Badań Ziemi i Planet GeoPlanet PAN. Jest członkiem wielu polskich i międzynarodowych organizacji naukowych, pracował i wykładał w kilku światowych centrach badawczych, m.in. jako stypendysta Fundacji Batorego w State University of New York w Stony Brook w Stanach Zjednoczonych. Jest Prezesem zarządu europejskiego oddziału International Association for Hydro-Environment Engineering and Research (IAHR) i członkiem zarządu europejskiej federacji akademii nauk ALLEA. Jest autorem lub współautorem ponad 180 publikacji naukowych, współautorem lub współwydawcą piętnastu książek i pięciu wydań specjalnych międzynarodowych czasopism naukowych. Jest twórcą i redaktorem naczelnym serii wydawniczej Springera - Geoplanet: Earth and Planetary Sciences. Otrzymał wiele cennych nagród, m.in. nagrody Prezesa Rady Ministrów za prace doktorską i habilitacyjną, stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, stypendium Fundacji Stefana Batorego.  

  • PO CO POLSCE STACJE POLARNE?, 8 lutego 2023 [nagranie] 
Dlaczego ludzie interesują się rejonami polarnymi? Skąd wzięli się Polacy w tych trudnodostępnych rejonach naszej planety? Podczas webinarium zostaną przedstawione polskie wyprawy polarne i ich znaczenie w międzynarodowej współpracy naukowej, główne ośrodki naukowe w Polsce prowadzące badania polarne oraz wyjątkowe zjawiska i miejsca, jakie można spotkać na dalekiej północy. Uczestnicy spotkania dowiedzą się również, czy lodowce i czapy lodowe mają jakiś wpływ na funkcjonowanie całego geoekosystemu naszej planety, czy lód na Oceanie Arktycznym może mieć wpływ na pogodę w Polsce oraz jakie jest znaczenie gospodarcze i społeczne naszego zaangażowania w Arktyce i Antarktyce.
Prelegent: prof. dr hab. Piotr Głowacki - specjalista w zakresie nauk o Ziemi, geofizyki, glacjologii, fizyko-chemii środowiska przyrodniczego oraz zanieczyszczenia atmosfery. Wcześniej pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu Śląskiego. Od 1997 pracownik Instytutu Geofizyki PAN w Warszawie, uczestnik wielu wypraw do Arktyki i Antarktyki, reprezentuje także Polskę w wielu instytucjach międzynarodowych. Autor lub współautor 131 publikacji, Oprócz wymienionych już publikacji jest współautorem dwóch monografii w tym jednej o charakterze podręcznika dla Uniwersytetów III Wieku oraz 16 publikacji jakie ukazały się w materiałach konferencyjnych czy wydawnictwach popularno-naukowych. Jego prace cytowane były ponad 800 razy przez innych naukowców. Realizator 40 projektów, z czego połowa finansowana przez EU i inne państwa, Przewodniczący Komitetu Badań Polarnych przy Prezydium PAN, członek kilku rad naukowych oraz komisji w kraju i za granicą. Przewodniczący Rady Muzeum Badań Polarnych w Puławach oraz członek Zespołu Ministra Edukacji i Nauki ds. „Perły Nauki”. Powołany również do Zespołu doradczego Premiera RP ds. „Polityki Polarnej Państwa”. Dowodem szacunku i uznania dla pracy profesora Piotra Głowackiego na wielu płaszczyznach, są nagrody i wyróżnienia nadane nie tylko przez Króla Norwegii, Prezydentów RP oraz administrację rządową, ale także przez korporacje gospodarcze.

  • Święte Krowy, tajemnica Szmaragdowego Lodu i inne współczesne zagadnienia w badaniach fiordów polarnych, 1 lutego 2023 [NAGRANIE]
Czy recesja lodowców, zanik morskiej pokrywy lodowej to jedyne znaczące zagadnienia związane ze zmianami klimatu w rejonach polarnych czy to dopiero początek jeszcze większych zmian i problemów? Krótka opowieść o badaniach fiordów rejonów polarnych na przykładzie fiordu Hornsund na Spitsbergenie, gdzie zlokalizowana jest Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego.
Prelegent: dr hab. Mateusz Moskalik – z wykształcenia fizyk, w pracy oceanograf, z pasji polarnik i płetwonurek. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na funkcjonowaniu i interakcjach między fiordami i lodowcami w rejonach polarnych oraz wpływie zmian klimatu na ten system. Uczestnik wielu wypraw naukowych na Svalbard, zimował w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund.

  • Polarne opowieści na mroźne wieczory, 18 stycznia 2023 [NAGRANIE]
Zapraszamy na zimową opowieść o Spitsbergenie, krajobrazach, roślinach, zwierzętach i ludziach, codziennym życiu w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund i obozach terenowych.
Prelegent: dr Jerzy Giżejewski - geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.

  • Ekspedycja na Grenlandię. Jak się nie dać zjeść, nie zginąć z głodu i nie zamarznąć, 11 stycznia 2023 [nagranie]
O tym, jak zorganizować wyprawę polarną opowie prof. Monika A. Kusiak, która ma na swoim koncie wyprawy na Grenlandię, Antarktydę, Labrador i Svalbard. Logistyka przy wyprawach na polarne odludzia jest prawdziwym wyzwaniem. Na webinarium dowiecie się nie tylko, jak się przygotować, ale także jak wygląda życie i praca na takiej wyprawie. No i - przede wszystkim - po co naukowcy pchają się w te niegościnne zakątki świata.
Prelegentka: prof. Monika Kusiak - profesor, geolog, uczestniczka i organizatorka wielu wypraw polarnych, w tym na Grenlandię, Labrador i Antarktydę. Kierowniczka grantu "Poles together", w ramach którego w tym roku dwukrotnie zorganizowała wyprawę badawczą na Grenlandię.

  • Jak płynie życie na statku badawczym? Przeprawa z Karaibów na Kanary, 4 stycznia 2023 [nagranie]
Ocean Atlantycki - drugi co do wielkości ocean na świecie, najmłodszy ze wszystkich oceanów. Dzieli, a może łączy, Europę z Ameryką Południową, czy też Karaiby z Kanarami. Starożytni Grecy uważali, że Atlantyk to wielka rzeka, otaczająca świat. Teraz już wiemy, że jest inaczej, ale mimo wszystko - nadal wiemy niewiele. Oceany kryją w sobie wiele tajemnic, które w dzisiejszych czasach odkrywamy m. in. podczas rejsów statkami badawczymi, nastawionymi na różnorodne pomiary z dziedziny geofizyki, oceanografii czy biologii. Pierwszym oceanem, przez który przepłynął statek i nad którym przeleciał samolot, był właśnie Atlantyk. Atlantyk to też pierwszy ocean, przez który przepłynęła nasza prelegentka, doktorantka w Zakładzie Fizyki Atmosfery PAN, Beata Latos.
Beata Latos - doktorantka w Zakładzie Fizyki Atmosfery IGF PAN. Zajmuje się meteorologią tropikalną, jej obszarem badań jest głównie Indonezja. Badaczka ekstremów pogodowych - powodzi, cyklonów tropikalnych, ulewnych deszczy. Przygląda się temu, jaki wpływ mają atmosferyczne fale tropikalne na powstawanie takich zjawisk. Działaczka na rzecz ochrony środowiska, joginka, więcej informacji: beatalatos.com.

  • Gwiazdka pod biegunem - zima na stacji polarnej, 21 grudnia 2022 [nagranie]
Czy zastanawiałeś/-łaś się kiedyś, czy na stację polarną dociera Święty Mikołaj i jak wyglądają jego sanie? Czy tam jest choinka? No i co z tą pierwszą gwiazdką? Jeżeli NIE, to żaden problem! Też nigdy się nad tym jakoś specjalnie nie zastanawiałem? Ale teraz mogę Ci co nieco o tym opowiedzieć.Niniejszym zapraszam na krótką opowieść pod tytułem: „Gwiazdka pod biegunem”.Odpowiem na powyższe pytania, opowiem też trochę o tym, gdzie jesteśmy, kim jesteśmy – „my”, uczestnicy 45. Wyprawy Polarnej IGF PAN, czym się tu zajmujemy. Pokażę również trochę widoków i zwierzaków. Oczywiście nie zabraknie czasu na Wasze pytania. Zapraszam!
Prelegent: Michał Niedbalski, kierownik 45. Wyprawy Polarnej IGF PAN, w trakcie drugiego zimowania i po raz czwarty w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie.

  • Czy płatki śniegu rzeczywiście są unikatowe? 14 grudnia 2022 [nagranie]
Zima kojarzy się nam wszystkim z mrozem i opadami śniegu. Co roku śnieg pokrywa ponad 46 milionów kilometrów kwadratowych powierzchni ziemi, co stanowi 31% powierzchni lądów. W wielu regionach świata śnieg jest głównym źródłem wody. Na spotkaniu dowiecie się jak powstają płatki śniegu i dlaczego są różne? Dlaczego jedne płatki śniegu są ogromne, a inne bardzo drobne? Dlaczego raz śnieg idealnie nadaje się do lepienia bałwana, a kiedy indziej rozsypuje się nam w rękach? Czy wszystkie śnieżynki mają 6 ramion, a śnieg jest zawsze biały? Czy może nam się coś stać jeśli zjemy śnieg?
Prelegent: dr Bartłomiej Luks - adiunkt w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich IGF PAN. Jego główne zainteresowania badawcze to reakcja lodowców na zmiany klimatu, bilans masy lodowców, właściwości fizyczne śniegu i rozkład pokrywy śnieżnej w rejonach niezlodzonych Svalbardu. Brał udział w kilkudziesięciu projektach badawczych Arktyce i Antarktyce, skupiających się na bilansie masy lodowców, właściwościach fizycznych pokrywy śnieżnej oraz zanieczyszczeniach i drobnoustrojach deponowanych w pokrywie śnieżnej.

  • 10 zasad skutecznej współpracy w ramach Nauki Obywatelskiej, 7 grudnia 2022 [nagranie]
Czym jest Nauka Obywatelska (Citizen Science) i jak skutecznie współpracować z pasjonatami spoza świata nauki w badaniach geofizycznych opowie dr Agata Goździk. Na podstawie pilotażowych projektów nauki obywatelskiej realizowanych ze szkołami w Polsce możemy podzielić się wskazówkami odnośnie przygotowania i prowadzenia takich inicjatyw. W ramach europejskiego projektu BRITEC - Bringing Research into the Classroom naukowcy z Instytutu Geofizyki PAN prowadzili we współpracy ze szkołami w całej Polsce programy naukowe dotyczące promieniowania UV oraz obserwacji sezonowej zmienności roślinności nadbrzeżnej w dolinach rzecznych.
dr Agata Goździk - edukatorka, adiunkt w Dziale Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, kierowniczka wielu krajowych i europejskich programów edukacyjnych. Pasjonatka podróży, kajakarstwa (górskiego) i narciarstwa.

  • Smog straszniejszy niż smok i kilka słów o zanieczyszczeniach powietrza, 30 listopada 2022 [nagranie]
Czym w zasadzie jest ten mityczny smog i dlaczego może tak negatywnie wpływać na naszą jakość życia? Podczas webinarium przyjrzymy się dokładniej zanieczyszczeniom atmosferycznym, które najczęściej spotykamy w codziennym życiu. Opowiemy o rodzajach smogu oraz zastanowimy się, jak najlepiej z nim walczyć i jak pogodzić walkę z zanieczyszczeniami w atmosferze z walką z globalnym ociepleniem.
dr Artur Szkop - fizyk specjalizujący się w fizyce atmosfery, adiunkt w Instytucie Geofizyki PAN, w swojej pracy skupia się na wieloprzyrządowym podejściu do pomiarów aerozoli atmosferycznych w celu zdobycia wiedzy o ich składzie, źródłach oraz ewolucji.

  • Ochrona zlewni górskich przed powodzią - zabudowywać czy zagospodarowywać naturalnie? 23 listopada 2022 [nagranie]
Ochrona przed powodziami jest realizowana  metodami zabudowy hydrotechnicznej koryt lub rozwijania naturalnej retencji obszaru zlewni. Ich zastosowanie jest przezentowane na przykładzie zlewni górnej Soły, należącej do rejonów o największym zagrożeniu powodziowym w skali kraju. O zaletach i wadach obu metod opowie dr Jerzy Giżejewski.
dr Jerzy Giżejewski - geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.

  • Historia dla przyszłości - przewidywanie powodzi na podstawie informacji historycznych, 16 listopada 2022 [nagranie]
Jednym z kluczowych problemów napotykanych w przewidywaniu powodzi jest niewystarczająca jakość serii danych pomiarowych wykorzystywanych do obliczania spodziewanych fal powodziowych w rzekach. Pomimo nowoczesnej sieci pomiarowej na rzekach, nowoczesnych technik analizy i przechowywania danych, zbiory danych mierzone za pomocą wodowskazów są zbyt krótkie, aby prawidłowo przewidzieć ekstremalne powodzie w kontekście zmian środowiskowych i użytkowania dolin rzecznych. Dlatego poszerzenie współczesnej serii obserwacyjnej o dodatkowe informacje paleo- i/lub historyczne hydrologiczne należy do najczęściej stosowanych sposobów poprawy dokładności przewidywania ekstremalnych powodzi.
dr hab. Krzysztof Kochanek - hydrolog, ekspert w zakresie modelowania statystycznego hydrologicznych zjawisk ekstremalnych, takich jak powodzie czy susze. Author i współautor wielu artykułów w wiodących czasopismach hydrologicznych.

  • Rok w Arktyce - 100 pytań do przyszłego kierownika wyprawy do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, 9 listopada 2022 [nagranie]
Polską Stację Polarną Hornsund zbudowano w południowej części wyspy Spitsbergen w norweskiej części Arktyki w 1957 roku. Od 1978 jest ona stale zamieszkana i służy polskim badaczom za dom i miejsce pracy w trakcie całorocznych wypraw Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Prezentacja odpowie na najczęściej pojawiające się pytania związane z pracą na stacji polarnej oraz będzie okazją do zadania swoich pytań przyszłemu kierownikowi wyprawy. 
dr Daniel Kępski – pracownik Zakładu Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w sezonie 2013/14 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018/19 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Kierownik przyszłorocznej 46 wyprawy polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie w sezonie 2023/2024.

  • CO MY Z TYM PLASTIKIEM? PROBLEM TWORZYW SZTUCZNYCH W PRZYRODZIE, 19 października 2022 [nagranie]
Użycie plastików na świecie rośnie z każdym rokiem. Nie zdajemy sobie często nawet sprawy, jak bardzo są one powszechne w naszym życiu. I niestety, co za dużo to niezdrowo – gdy niewłaściwie używane i wyrzucane, są szkodliwe dla środowiska oraz zdrowia ludzi. Dlaczego? Z punktu widzenia naukowców zajmujących się procesami fizycznymi dziejącymi się na naszej planecie, przedstawimy genezę i skalę problemu jak i to, co my w tym temacie badamy. W naszej prezentacji skupimy się na pytaniach dotyczących tematyki tworzyw sztucznych i odpowiedziach. Opowiemy po krótce o właściwościach plastiku, pokażemy jak dużo się go produkuje, ile i w jaki sposób trafia on do środowiska. Następnie skupimy się na ekologicznych aspektach – jakie są losy plastiku, który w niekontrolowany sposób zanieczyszcza nasze otoczenia, czym to grozi i jak temu przeciwdziałać. 
Prelegenci: Dr inż. Łukasz Przyborowski - młody naukowiec, ukończył studia na kierunku ochrona środowiska na Politechnice Warszawskiej, koncentrując się na tematyce związanej z zasobami wodnymi. W Instytucie Geofizyki PAN dołączył do Zakładu Hydrologii i Hydrodynamiki, gdzie zajął się badaniem zjawisk fizycznych w naturalnych rzekach w obecności roślinności. Zawsze szuka drugiej strony medalu, przez co łatwo przychodzi mu analizowanie złożonych zależności między działalnością człowieka a środowiskiem. W ostatnim czasie podjął temat transportu plastiku w rzekach, co ma nadzieję, przyczyni się ostatecznie do poprawy stanu wód.
Dr inż. Anna M. Łoboda - absolwentka kierunku Inżynieria środowiska na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Od 2015 roku związana z Instytutem Geofizyki PAN, gdzie podczas studiów doktoranckich zajmowała się badaniem zmienności właściwości biomechanicznych roślin wodnych i ich wpływu na hydrodynamikę rzek. Następnie zainteresowały ją badania zmian zachodzących w ciekach z wykorzystaniem metod teledetekcyjnych, m.in. dronów.  Wielką radość sprawia jej praca terenowa, stąd też od zawsze był to kluczowy element w jej badaniach. Niedługo rozpocznie pracę w projekcie w Holandii, gdzie będzie kontynuować badania zjawisk rzecznych w terenie, ale również skupi się na ich modelowaniu.

  • Czy człowiek może wywołać trzęsienie ziemi?, 12 października 2022 [nagranie]
Czy człowiek może spowodować trzęsienie ziemi tragiczne w skutkach? Jak do tego może dojść? Jak często takie wstrząsy mają miejsce? Na te i inne pytania odpowie dr hab. Grzegorz Lizurek w trakcie webinarium dotyczącym wpływu działań ludzi na powstawanie trzęsień ziemi.
Prelegent: dr hab. Grzegorz Lizurek, pracownik Zakładu Sejsmologii Instytutu Geofizyki PAN. Naukowo zajmuje się wstrząsami wywoływanymi przez działalność człowieka, w tym spiętrzaniem wody w sztucznych zbiornikach wodnych i wydobyciem kopalin. Szczególnie interesuje go to, co dzieje się w ognisku trzęsienia ziemi i jak dochodzi do wstrząsu.

  • historia polskich polarniczek, 5 października 2022 [nagranie]
Historia polskiego polarnictwa to historia mężczyzn. Pierwsze kobiece nazwiska w zespołach letnich grup naukowych pojawiają się w latach 60. i 70., kilkadziesiąt lat po tym, kiedy pod koniec XIX wieku pierwsi polscy badacze, Henryk Arctowski i Antoni Bolesław Dobrowolski, dotarli do Antarktyki na statku „Belgica” jako uczestnicy Belgijskiej Wyprawy Antarktycznej.
Pierwsza Polka, która wzięła udział w całorocznej ekspedycji polarnej pod koniec lat 80., to prof. Anna Kołakowska, uczestniczka 8. wyprawy antarktycznej do Stacji im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. To wydarzenie było przełomowe dla innych kobiet pracujących w regionach polarnych.
Lata 90. i początek XXI wieku usankcjonował uczestnictwo kobiet w całorocznych wyprawach polarnych. Obecnie panie, które jeżdżą w rejony podbiegunowe pracują w polskich stacjach badawczych nie tylko na stanowiskach naukowych, ale również technicznych i administracyjnych.
Prelegentka: Dagmara Bożek, uczestniczka dwóch ekspedycji w regiony polarne, autorka książek i projektu Polarniczki, specjalistka w Dziale Komunikacji Naukowej i Edukacji IGF PAN.

  • ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII  - CO TRZEBA WIEDZIEĆ? 28 września 2022 [nagranie]
Czy odnawialne źródła energii to najlepsza najlepsza alternatywa dla spalania paliw kopalnych w walce z globalnym ociepleniem? Na rozwoju której z dostępnych technologii odnawialnych powinniśmy skupić nasze wysiłki? Podczas webinarium postaramy się poszukać odpowiedzi na te oraz inne pytania związane z transformacją energetyczną i jej wpływem na zmiany klimatu. Zmierzymy się również z często powielanymi mitami i niedomówieniami, które pojawiają się w przestrzeni publicznej.
Prelegent: dr Artur Szkop – fizyk specjalizujący się w fizyce atmosfery, adiunkt w Instytucie Geofizyki PAN, w swojej pracy skupia się na wieloprzyrządowym podejściu do pomiarów aerozoli atmosferycznych w celu zdobycia wiedzy o ich składzie, źródłach oraz ewolucji.

  • GORĄCE TROPIKI, UPALNA INDONEZJA. POGODA I KLIMAT KRAJU PONAD 17 000 WYSP, 21 września 2022 [nagranie]
Czy w tropikach jest zawsze gorąco? Jak tropiki wpływają na pogodę i klimat w Europie? Czy to, co się dzieje w Indonezji, możemy odczuć w Polsce? Jakie ekstrema pogodowe nawiedzają mieszkańców Indonezji? Czy można je przewidywać? Kiedy najlepiej odwiedzić Indonezję oraz jak zrobić to przyjaźniej dla środowiska? Na te i inne pytania odpowie Beata Latos - meteorolog tropikalny, badaczka ekstremów pogodowych w Indonezji.
Prelegentka: Beata Latos - doktorantka w Zakładzie Fizyki Atmosfery IGF PAN. Zajmuje się meteorologią tropikalną, jej obszarem badań jest głównie Indonezja. Badaczka ekstremów pogodowych - powodzi, cyklonów tropikalnych, ulewnych deszczy. Przygląda się temu, jaki wpływ mają atmosferyczne fale tropikalne na powstawanie takich zjawisk. Działaczka na rzecz ochrony środowiska, joginka, więcej informacji: beatalatos.com.

  • ARKTYKA - PAPIEREK LAKMUSOWY ZMIAN KLIMATU, 14 września 2022 [nagranie]

​Trend ocieplenia w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższy niż średnia światowa w ostatnich dziesięcioleciach. Utrata lodu morskiego wzmacnia trend ocieplenia, ponieważ powierzchnia oceanu pochłania więcej ciepła słonecznego niż powierzchnia śniegu i lodu. Jak to wpływa na planetę? Czy musimy się martwić lodem topniejącym tysiące kilometrów od nas?

Kolejnym zagrożeniem związanym ze zmianą klimatu oraz Arktyką jest rozmarzająca wieloletnia zmarzlina. Rozmarzająca materia organiczna zaczyna się rozkładać, a do atmosfery uwalniane są dodatkowe gazy cieplarniane. W ten sposób rozmarzanie wieloletniej zmarzliny przyspiesza zmiany klimatyczne i staje się niebezpieczne dla całej planety.
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL), członkini Zespołu Doradczego ds. kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN.

  • NIE TYLKO MIARKA, LUPA I NOTES - NOWOCZESNE POMIARY GEOMORFOLOGICZNE W REJONACH POLARNYCH, 7 września 2022 [nagranie]

Współczesne badania geomorfologiczne wykorzystują zarówno proste metody pomiarowe, jak i bardzo zaawansowaną aparaturę. Technologia XXI wieku pozwala nam zajrzeć w miejsca wcześniej niedostępne. Uzyskujemy jakość i dokładność pomiarów o jakiej kiedyś nie można było nawet myśleć, zwłaszcza w rejonach, w których przyroda mocno ogranicza zapędy badawcze naukowców. Takimi obszarami są rejony polarne, gdzie niejednokrotnie pogoda, odległości oraz teren np. lodowce, sprawiają, że bez współczesnych metod pomiarowych nie dałoby się odpowiedzieć na wiele istotnych pytań dotyczących zmian środowiska abiotycznego. Ze względu na ogrom metod pomiarowych w trakcie spotkania skupimy się na skanerach, dronach, georadarach oraz metodach geochemicznych.

Prelegent: dr Adam Nawrot – zapalony majsterkowicz, koneser dzikiej przyrody, doktor nauk o Ziemi. W życiu zawodowym najwięcej satysfakcji daje mu praca w terenie, a upodobanie do trudnych warunków sprawia, że chętnie prowadzi badania i angażuje się w projekty realizowane w rejonach górskich, w Arktyce oraz na Antarktydzie. Uczestniczył w wielu wyprawach naukowych na daleką północ i dwukrotnie zimował w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. W marcu tego roku, wrócił z wyprawy do Polskiej Stacji Antarktycznej im. A.B. Dobrowolskiego, położonej w Oazie Bungera na Antarktydzie Wschodniej.


  • Promieniowanie UV a zdrowe opalanie, 3 sierpnia 2022 [nagranie]
Lato w pełni, więc warto uzupełnić wiedzę, jak się zdrowo opalać! Serdecznie zapraszamy na spotkanie online, podczas którego dowiecie się, czym jest promieniowanie UV, warstwa ozonowa, pozytywna i negatywna rola promieniowania UV oraz indeks UV. Opowiemy również, jak chronić się przed promieniowaniem UV oraz jakie kremy stosować, a także jaką rolę pełni witamina D w naszym organizmie i dlaczego warto zadbać, aby nam jej nie zabrakło.
Wykład prowadziła dr inż. Agnieszka Czerwińska. Stopień doktora nauk o Ziemi w geofizyce uzyskała w roku 2016. Pracuje w Instytucie Geofizyki PAN w Zakładzie Fizyki Atmosfery. Głównym obszarem jej zainteresowania jest słoneczne promieniowanie UV – zarówno w aspekcie czysto geofizycznym (analiza krótko- i długofalowych trendów, modelowanie promieniowania UV), jak i w ujęciu interdyscyplinarnym (personalne dawki promieniowania UV o skuteczności biologicznej, wpływ na człowieka, bilansowanie negatywnych i pozytywnych skutków na zdrowie).

  • Wielkie trzęsienia Ziemi, 17 sierpnia 2022 [nagranie]

Zapraszamy na otwarte webinarium o największych trzęsieniach Ziemi zmierzonych instrumentalnie. Uczestnicy dowiedzą się, gdzie wystąpiły, jakie były ich skutki i dlaczego takie katastrofalne zjawiska występują w konkretnych rejonach świata. Będzie można usłyszeć, jak duże były przesunięcia mas skalnych i jak długo trwało samo przesuwanie się skał w trakcie trzęsienia. Największe trzęsienia Ziemi występują w strefach subdukcji, czyli miejscach, gdzie płyta oceaniczna zagłębia się pod płytę kontynentalną. O tym, jaki jest mechanizm powstawania wielkich trzęsień Ziemi oraz w jaki sposób mierzymy ich wielkość opowie sejsmolog - dr hab. Grzegorz Lizurek.

Prelegent: dr hab. Grzegorz Lizurek (sejsmolog) pracuje w Instytucie Geofizyki PAN. Naukowo zajmuje się wstrząsami wywoływanymi przez działalność człowieka, w tym spiętrzaniem wody w sztucznych zbiornikach wodnych i wydobyciem kopalin. Szczególnie interesuje go to, co dzieje się w ognisku trzęsienia ziemi i jak dochodzi do wstrząsu.