W piątek, 30 maja 2025 roku w Sądzie Rejonowym w Raciborzu odbył się otwarty, bezpłatny wykład popularnonaukowy pt. „Co wisi w powietrzu nad Raciborzem?”, zorganizowany przez Instytut Geofizyki PAN. Wydarzenie miało charakter publiczny i skierowane było zarówno do mieszkańców Raciborza, jak i pracowników IGF.

Wykład stanowił wyjątkową okazję do poznania działalności Obserwatorium IGF PAN w Raciborzu oraz projektu ACTRIS-PL – europejskiej infrastruktury badawczej zajmującej się monitorowaniem atmosfery. Spotkanie odbyło się w niecodziennej scenerii – zabytkowej sali sądowej – co nadało wydarzeniu szczególnego charakteru.

Program wykładu obejmował pięć wystąpień:

  • Powitanie i prezentacja Instytutu Geofizyki PAN
    dr Agata Goździk przybliżyła uczestnikom misję, strukturę oraz główne kierunki działalności IGF PAN, zwracając uwagę na rolę popularyzacji nauki i współpracy z lokalnymi społecznościami.
  • Historia Śląskiego Obserwatorium w Raciborzu
    Jan Kalabiński przedstawił prawie stuletnią historię placówki, jej znaczenie w rozwoju sejsmologii i unikalne cechy lokalizacji sprzyjające badaniom naukowym.
  • Pomiary sejsmologiczne w Obserwatorium
    Wojciech Wojtak zaprezentował zapisy wybranych trzęsień ziemi zanotowanych przez sieć sejsmologiczną Instytutu Geofizyki PAN.
  • Czym jest europejskie konsorcjum ACTRIS?
    dr hab. Aleksander Pietruczuk przedstawił cele działania i strukturę europejskiego konsorcjum ACTRIS oraz polskiego konsorcjum ACTRIS-PL, w ramach którego działa stacja pomiarowa zlokalizowana w Obserwatorium w Raciborzu, oraz ich rolę w monitoringu aerozolu atmosferycznego.
  • Skąd czerpiemy informacje o zanieczyszczeniu powietrza – sieć ACTRIS-PL
    dr Artur Szkop omówił rodzaje zanieczyszczeń powietrza, typy smogu i wpływ zanieczyszczeń na zdrowie. Przedstawił metody badania jakości powietrza oraz znaczenie wyników dla polityki środowiskowej.

Wykład cieszył się dużym zainteresowaniem i był znakomitym przykładem łączenia nauki z zaangażowaniem społecznym. Wzięło w nim udział ok. 60 osób. Spotkanie umożliwiło mieszkańcom Raciborza bliższe poznanie pracy naukowców, a także zainicjowało rozmowy o stanie środowiska w regionie.