-
Czy pingwiny mają kolana?, 25.04.2024
Z okazji Międzynarodowego Dnia Pingwina serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone tym sympatycznym nielotom zamieszkującym półkulę południową. Przeniesiemy się w okolice Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego, gdzie pingwinie odwiedziny są elementem codzienności.
Prelegentka: Dagmara Bożek – specjalistka ds. komunikacji naukowej i edukacji, polarniczka, autorka książek o tematyce polarnej. Uczestniczyła w 35. Wyprawie Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie (2012-2013) i 40. Wyprawie Antarktycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego (2015-2016). Laureatka Nagrody Magellana 2020 za biografię Ryszarda Czajkowskiego. Na projekt „Polarniczki” poświęcony kobietom pracującym na stacjach polarnych otrzymała stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finalistka konkursu Popularyzator Nauki 2022 w kategorii „Animator”.
-
Dynamo magnetyczne Ziemi, 24.04.2024
Ziemskie pole magnetyczne generowane jest przez turbulentny przepływ płynnego żelaza w jądrze - warstwie zaczynającej się na głębokości ok. 3000 km i rozciągającej się na około 2300 km w głąb. Omówione zostaną prawdopodobne mechanizmy generacji polegające na rozciąganiu i wyginaniu linii pola magnetycznego przez skomplikowany przepływ, a także najważniejsze aspekty dynamiki pola geomagnetycznego, zarówno te niezbędne do zaistnienia samego procesu dynama hydromagnetycznego jak i te związane z jego naturalną ewolucją.
Prowadzący: dr hab. Krzysztof Mizerski – pracuje w Zakładzie Magnetyzmu Instytutu Geofizyki PAN. Zajmuje się magnetohydrodynamiką teoretyczną ze szczególnym uwzględnieniem procesu dynama hydromagnetycznego, czyli procesu generacji pól wielkoskalowych przez płyny przewodzące, w tym jądra planet i gwiazd.
-
dlaczego ziemia się trzęsie?, 22.04.2024
O tym, że ziemia się trzęsie dowiadujemy się często przy okazji katastrofalnych w skutkach trzęsień ziemi, które mają miejsce w zazwyczaj odległych zakątkach świata takich jak Chile, Japonia czy Nepal. Na lekcji dowiecie się, że Ziemia trzęsie się nie tylko w dalekich krajach, ale również w Polsce. Poznacie metody pomiaru drgań gruntu oraz najsilniejsze jak dotąd zmierzone trzęsienia ziemi.
Prelegent: Dr hab. Grzegorz Lizurek – pracownik Zakładu Sejsmologii Instytutu Geofizyki PAN. Naukowo zajmuje się wstrząsami wywoływanymi przez działalność człowieka, w tym spiętrzaniem wody w sztucznych zbiornikach wodnych i wydobyciem kopalin. Szczególnie interesuje go to, co dzieje się w ognisku trzęsienia ziemi i jak dochodzi do wstrząsu.
-
RAFY KORALOWE, CZYLI ŚWIAT Z DRUGIEJ STRONY LUSTRA WODY, 17.04.2024
Rafy koralowe to drugi największy, po puszczy amazońskiej, naturalny ekosystem na Ziemi. Choć pokrywa tylko 0.5% powierzchni planety, jest domem dla 25% wszystkich gatunków fauny morskiej. Żywią ponad pół miliarda ludzi, fascynują strukturalnymi formami, zachwycają bogactwem barw i bioróżnorodnością. Kiedy giną, stają się wyblakłe i chropowate, przypominając ogromne, wymarłe miasta opuszczone przez ludzi. Dlaczego dzisiejsze rafy koralowe umierają i jak człowiek, który przyczynia się do ich śmierci, próbuje je ratować, opowiadać będzie prof. Marek Lewandowski z Instytutu Geofizyki PAN.
Prelegent: prof. dr hab. Marek Lewandowski - zajmuje się historią ziemskiego pola magnetycznego, utrwaloną w skałach skorupy ziemskiej, a także historią całego geosystemu, starając się zrozumieć mechanizmy przyrodnicze, które wpływały na historię naturalnego środowiska planety. Jego nową pasją poznawczą są rafy koralowe oraz działalność na rzecz zachowania ich dobrostanu. Dorobek naukowy i zawodowy prelegenta jest dostępny na stronie: prof-dr-hab-marek-lewandowski.php.
-
normy emisji spalin okiem fizyka atmosfery, 10.04.2024
Zapraszamy na webinar poświęcony unijnym normom emisji spalin dla samochodów osobowych oraz ich istotności dla ochrony środowiska. W trakcie spotkania omówimy nie tylko, czego dotyczą te normy i jaki cel przyświecał ich autorom, ale także przyjrzymy się różnicom pomiędzy emisjami gazów cieplarnianych (np. CO2), a zanieczyszczeniami stałymi i ciekłymi, zwanymi aerozolami atmosferycznymi. Dodatkowo, pokrótce omówimy fakty i mity związane z globalnym ociepleniem, szczególnie z uwzględnieniem wpływu działalności człowieka na klimat planety i jakość powietrza.
Prelegent: dr Artur Szkop – fizyk specjalizujący się w fizyce atmosfery, adiunkt w Instytucie Geofizyki PAN, w swojej pracy skupia się na wieloprzyrządowym podejściu do pomiarów aerozoli atmosferycznych w celu zdobycia wiedzy o ich składzie, źródłach oraz ewolucji.
-
GEOPHYSIAL CONTRIBUTION IN EGYPTION HISTORICAL ARCHEOLOGY DISCOVERIES, 3.04.2024
The exploration of Egypt's ancient past has long captivated archaeologists and historians. By employing various geophysical techniques, researchers have been able to non-invasively map buried structures, tombs, and artifacts, revolutionizing our understanding of ancient Egyptian civilizations. So, this webinar will introduce basic geophysical methods and highlight the significance of geophysical contributions in enhancing the efficiency and precision of archaeological exploration, ultimately enriching our knowledge of Egypt's rich cultural heritage.
Presenter: Eslam Roshdy from Egypt. He worked as Assistant Lecturer at the Geophysics Department, Faculty of science, Cairo University. He worked in many projects for archeology prospecting and near surface imaging. He is geophysicist specialized in seismic data analysis over 5 years of progressive imaging and processing experience including leadership roles of many projects for multinational oil and gas exploration companies. He is currently PhD. student in the Geophysical Imaging Department at the Institute of Geophysics, Polish Academy of Sciences.
-
DZIEŃ WODY – NASZEGO WRAŻLIWEGO SKARBU!, 22.03.2024
Światowy Dzień Wody to okazja do zastanowienia się, czemu ta substancja, choć tak powszechna, jest jednocześnie cennym zasobem i to takim, który może się nam wyczerpać łatwiej niż myślimy. Porozmawiamy o użyciu wody, jakimi zasobami dysponujemy, jakie są zagrożenia dla wód oraz jakie zagrożenia niosą ze sobą powodzie i susze. Spotkanie dla uczniów klas 6-8 szkół podstawowych.
Prelegent: Dr inż. Łukasz Przyborowski - młody naukowiec, ukończył studia na kierunku ochrona środowiska na Politechnice Warszawskiej, koncentrując się na tematyce związanej z zasobami wodnymi. W Instytucie Geofizyki PAN dołączył do Zakładu Hydrologii i Hydrodynamiki, gdzie zajął się badaniem zjawisk fizycznych w naturalnych rzekach w obecności roślinności. Zawsze szuka drugiej strony medalu, przez co łatwo przychodzi mu analizowanie złożonych zależności między działalnością człowieka a środowiskiem. W ostatnim czasie podjął temat transportu plastiku w rzekach, co ma nadzieję, przyczyni się ostatecznie do poprawy stanu wód.
-
15 lat żeglowania w arktyce – co się zmieniło?, 13.03.2024
Podczas webinarium zerkniemy na Arktykę pod zupełnie innym kątem, bo z pokładu jachtu. Jachty są coraz częstszymi gośćmi w wielu stacjach badawczych, a turyści zapuszczają się w coraz dziksze zakątki dalekiej północy. To nic nowego, bo od wielu lat pomagają naukowcom dostać się do tych bardziej niedostępnych miejsc. Zerkniemy na wyzwania z jakimi wiąże się żeglowanie na dalekiej północy. Jak szybko zmieniające się warunki w Arktyce postrzegają turyści? Jak zarządza się ryzykiem? Co zmieniło się w regulacjach i podejściu armatorów i kapitanów do prowadzenia rejsów w tak ciekawym, ale wymagającym rejonie? I wreszcie co pociąga turystów i kapitanów do żeglowania w tych trudniejszych warunkach?
Prelegent: Michał Brennek - doktorant w Zakładzie Fizyki Atmosfery IGF PAN, po ucieczce z sektora IT, pracował na morzu na pokładzie wielu - jak sam mówi - statków do przewożenia żagli. Uczy nawigacji i radia w ramach Royal Yachting Association. Naukowo zajmuje się meteorologią tropikalną.
-
POLARNE MIGRACJE, 06.03.2024
Dla zwierząt żyjących w Arktyce życie to nieustanne balansowanie na krawędzi – wsłuchiwanie się we wskazówki otoczenia i głos instynktu. Wskazówki sezonowe, takie jak cieplejsze temperatury wiosną lub chłodniejsze temperatury jesienią, mówią zwierzętom, kiedy łączyć się w pary, kiedy i gdzie szukać pożywienia oraz kiedy i dokąd migrować. Czy podróżują daleko? Kto jest rekordzistą? Z jakimi niebezpieczeństwami muszą się zmierzyć? I... w zasadzie po co?
Prelegentka: Anna Wielgopolan – z wykształcenia przyrodnik, z zamiłowania popularyzator nauki.
Nagranie z webinarium >>>
-
OCEANOGRAFICZNE BADANIA ARKTYKI – OD WYPRAWY JEANETTE DO PROJEKTU RAW, 28.02.2024
Podczas webinarium przedstawimy historię badań oceanograficznych i stosowanych w nich metodach począwszy od eksploracyjnych wypraw zapełniających ostatnie "białe plamy" na mapach lodowego świata Oceanu Arktycznego do projektów badawczych, dążących do poznania i wyjaśnienia procesów rządzących Arktyką w zmieniających się warunkach naturalnych i rosnącym wpływie rozwoju cywilizacyjnego.
Prelegent: dr Jerzy Giżejewski – geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.
-
KIEDY LODOWIEC SPOTYKA SIĘ Z MORZEM, CZYLI O POWSTAWANIU WIELKICH GÓR LODOWYCH I NIERÓWNEJ WALCE ZE ZMIANAMI KLIMATU, 21.02.2024
Mamy takie miejsca na Ziemi, gdzie wpływ zmian klimatu jest szczególnie spektakularny. Takim miejscem są zatoki, w których olbrzymie lodowce spływają do morza niczym rzeki lodu. To niedostępny i niebezpieczny, a zarazem fascynujący świat. To właśnie tam góry lodowe o wielkości budynków odrywają się z hukiem od lodowców w procesie zwanym cieleniem. Dlaczego i jak lodowiec się cieli? W jaki sposób zmiany klimatu przyspieszają „produkcję” gór lodowych? Poszukamy odpowiedzi na te i inne pytania.
Prelegent: dr Oskar Głowacki - oceanograf, geofizyk. Adiunkt w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki PAN. Interesuje się lodowcami, zmianami klimatu, akustyką podwodną, a także szeroko pojętymi badaniami mórz i oceanów. Uczestniczył w ośmiu wyprawach badawczych do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Spędził 2,5 roku na stażu podoktorskim w Scripps Institution of Oceanography, University of California Sad Diego, USA. Laureat nagrody Prezesa Rady Ministrów za rozprawę doktorską, stypendium dla wybitnych młodych naukowców MEiN, nagrody im. Maurycego Piusa Rudzkiego Wydziału III PAN i dwukrotnie stypendium prof. Kacpra Rybickiego.
-
POSZUKAJMY KORZYŚCI PŁYNĄCYCH Z CO2, 14.02.2024
Czy musimy się „pocić” z powodu degradacji bilansu ciepła na planecie Ziemia ? Czy możliwa jest globalna integracja środowisk w walce z nadmiarem CO2 w atmosferze?
Podczas wykładu pochylimy się nad kwestią dwutlenku węgla, lecz również środowisk, które powinny wziąć odpowiedzialność za zaistniałą sytuację. Przedstawimy działania szeroko pojętej nauki w zakresie ekouświadamiania społeczeństw. Wkład środowisk naukowych jest tutaj niepodważalny. Jednak czy to wystarczy do powstrzymania degradacji środowiska nadmierną emisją dwutlenku węgla? Czy możemy "bujnąć" nagle i gwałtownie huśtawką dziejów w zakresie ekologii bez ubocznych negatywnych skutków dla przemysłu i w konsekwencji społeczeństw? Z czego to wynika – czy tylko i wyłącznie z antropogenicznej działalności człowieka? Zastanowimy się nad ekologiczną pętlą sprzężenia zwrotnego. Co wprowadzamy na wejście, a co otrzymamy na wyjściu ekoukładu? Zdecydowanie proces kształcenia przyniesie efekt od momentu, gdy młodzi ludzie w działalności zawodowej wdrożą pryncypia zaszczepione im na uczelniach, salach wykładowych, instytutach naukowych. Niewątpliwie potrzebny jest czas na transformację świadomości i antropogenicznej działalności człowieka. Jak ten proces przyspieszyć? Czy punkty styku środowisk naukowych i biznesowych są wystarczające do ograniczenia emisji nadmiaru tego poniekąd bardzo potrzebnego do życia związku węgla i 2-tlenu? Jakie środowiska mogłyby dodatkowo pomóc? Czy zasada synergii może objąć wiele środowisk na poziomie globalnym? To konieczna konieczność i jedyny kierunek dla ratowania środowiska. Zapomnijmy o własnym ego i pomyślmy o innych pokoleniach – to nasze dzieci i wnuki. To nie emocje! To zdroworozsądkowa analiza w poszukiwaniu rozwiązań dla absorpcji nadmiaru dwutlenku węgla i jego ograniczenia.
Prowadzący: Radek Kiraga – z wykształcenia automatyk. Związany zawodowo przez ponad dwie dekady z polską energetyką, Krajowym Systemem Energetycznym (KSE), systemami teletransmisji i teleinformatyki. Uczestnik w procesach modernizacji i reorganizacji infrastruktury i dostosowywania do europejskiego poziomu polskiego systemu energetycznego. Nie ekolog, raczej obserwator przeprowadzający analizy otaczającej nas rzeczywistości. Pasjonat OZE, KSE, blackout'ów i innowacyjnych technologii. Niestety obarczony wadą analizy wszechobecnych procesów w korelacji z tzw. Prawami Murphy’ego, czyli optymista w obszarze bezpieczeństwa dzięki ww. prawom amerykańskiego majora i inżyniera w jednej osobie.
-
INSPIRUJĄCE HISTORIE GEOFIZYCZEK, 12.02.2024
11 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Z tej okazji zapraszamy szkoły do udziału w webinarium - spotkaniu z geofizyczkami, które opowiedzą o swojej pracy naukowej oraz o tym, jak to się stało, że zajmują się badaniami geofizycznymi. Nie zabraknie opowieści o wyprawach, wyzwaniach i przygodach. Prelegentkami będą naukowczynie z różnych zakładów naukowych. Zachęcamy uczniów do zadawania pytań.
Prelegentki: naukowczynie z różnych zakładów naukowych Instytutu Geofizyki PAN
-
ENERGETYKA PRZYJAZNA KLIMATOWI, 7.02.2024
W obliczu antropogenicznego ocieplenia klimatu coraz istotniejsze staje się zredukowanie emisji gazów cieplarnianych. Jednym z najważniejszych źródeł dwutlenku węgla już teraz jest energetyka, a nadchodząca wielkimi krokami elektryfikacja transportu dodatkowo zwiększy jej udział w całkowitym bilansie emisji antropogenicznych. Podczas webinarium zastanowimy się, jakie są rzeczywiste koszty budowy i utrzymania elektrowni bazujących na źródłach odnawialnych oraz na innych znanych technologiach bezemisyjnych. Ponadto spróbujemy odpowiedzieć sobie na trudne pytanie: w którą stronę powinniśmy zintensyfikować nasze wysiłki na rzecz obniżenia światowych emisji gazów cieplarnianych, tak aby zmaksymalizować szansę uniknięcia katastrofy klimatycznej.
Prelegent: dr Artur Szkop - fizyk specjalizujący się w fizyce atmosfery, adiunkt w Instytucie Geofizyki PAN, w swojej pracy skupia się na wieloprzyrządowym podejściu do pomiarów aerozoli atmosferycznych w celu zdobycia wiedzy o ich składzie, źródłach oraz ewolucji.
-
Dynamiczna historia naszej planety, 31.01.2024
Przedstawimy historię ewolucji Ziemi jako całej planety od momentu powstania z uwzględnieniem istotnych dynamicznych czynników kształtujących dynamikę jądra Ziemi (a zatem również i magnetyzm ziemski) oraz płaszcza. Omówimy także energetyczny bilans procesów kształtujących dynamikę, a także wyjaśnimy, dlaczego Ziemia, w odróżnieniu od innych skalnych planet naszego układu planetarnego, cały czas ma bardzo żywy i efektywny mechanizm generacji własnego pola magnetycznego.
Prowadzący: dr hab. Krzysztof Mizerski – pracuje w Zakładzie Magnetyzmu Instytutu Geofizyki PAN. Zajmuje się magnetohydrodynamiką teoretyczną ze szczególnym uwzględnieniem procesu dynama hydromagnetycznego, czyli procesu generacji pól wielkoskalowych przez płyny przewodzące, w tym jądra planet i gwiazd.
-
5 polarnych zagadek, 17.01.2024
W fizyce nie ma już niczego nowego do odkrycia. Można tylko dokonywać coraz dokładniejszych pomiarów – stwierdził z dużą pewnością siebie nie kto inny, tylko Lord Kelvin w 1900 roku. Chyba nie ma wątpliwości, że nie miał, na szczęście, racji. A czy kiedykolwiek nadejdzie moment, gdy będziemy w stanie wyjaśnić najzupełniej wszystko? Czy poszukując nowych odpowiedzi na nowe i stare pytania, musimy podróżować aż poza horyzont zdarzeń, czy też tu, na Ziemi kryją się zagadki dla nienasyconych umysłów? Dowiedz się, co lekcja gotowania w Arktyce ma wspólnego z bardzo mroźnym zjawiskiem, przysłuchaj się zorzy i ogrzej się razem z nami w igloo!
Prowadząca: Anna Wielgopolan – z wykształcenia przyrodnik, z zamiłowania popularyzator nauki.
-
Noc polarna na polskiej stacji polarnej hornsund, 20.12.2023
Na 77° szerokości geograficznej północnej na Spitsbergenie, gdzie położona jest całoroczna Polska Stacja Polarna Hornsund, słońce nie wschodzi aż przez trzy i pół miesiąca, od 30 października do 12 lutego. W trakcie webinarium prowadzonego prosto z pogrążonej w mroku Stacji będzie można dowiedzieć się między innymi: jak wygląda ten okres w przyrodzie?, czy cały czas jest tam zupełnie ciemno?, czym zajmują się podczas nocy polarnej polarnicy pracujący w Stacji?
Prowadzący: dr Daniel Kępski – pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w latach 2013–2014 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018–2019 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Obecnie Kierownik 46. Wyprawy Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie w latach 2023–2024.
-
Święte krowy, tajemnica szmaragdowego lodu i inne zagadnienia w badaniach fiordów polarnych, 13.12.2023
Czy recesja lodowców, zanik morskiej pokrywy lodowej to jedyne znaczące zagadnienia związane ze zmianami klimatu w rejonach polarnych czy to dopiero początek jeszcze większych zmian i problemów? Krótka opowieść o badaniach fiordów rejonów polarnych na przykładzie fiordu Hornsund na Spitsbergenie, gdzie zlokalizowana jest Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego.
Prelegent: dr hab. Mateusz Moskalik – z wykształcenia fizyk, w pracy oceanograf, z pasji polarnik i płetwonurek. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na funkcjonowaniu i interakcjach między fiordami i lodowcami w rejonach polarnych oraz wpływie zmian klimatu na ten system. Uczestnik wielu wypraw naukowych na Svalbard, zimował w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund.
-
Śnieg w ekosystemie Arktyki, 11 GRUDNIA 2023
Jak powstaje śnieg? Czy ten w Arktyce różni się czymś od śniegu z niższych szerokości geograficznych? Jak wyglądają badania śnieżne i po co się je wykonuje? Jaki jest wpływ pokrywy śnieżnej na roślinność i środowisko nieożywione? Co żyje w śniegu? W czasie lekcji znajdziesz odpowiedzi na powyższe pytania!
Prowadzący: dr Daniel Kępski – dr Daniel Kępski – pracownik Zakładu Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w latach 2013–2014 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018–2019 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Obecnie Kierownik 46. Wyprawy Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie w latach 2023–2024.
Nagranie z webinarium >>>
-
Zanieczyszczenia powietrza w Arktyce, 8 GRUDNIA 2023
Dowiedz się, czym jest zanieczyszczenie powietrza i dlaczego takie zjawisko występuje w słabo zaludnionych regionach polarnych. Odkryj wpływ złej jakości powietrza na środowisko, zidentyfikuj jej przyczyny i zlokalizuj miejsca w Arktyce, które należą do najbardziej zanieczyszczonych na świecie.
Prowadzący: dr Daniel Kępski – dr Daniel Kępski – pracownik Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w latach 2013–2014 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018–2019 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. Obecnie Kierownik 46. Wyprawy Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie w latach 2023–2024.
Nagranie z webinarium >>>
-
Niedźwiedź polarny – król Arktyki, 6 GRUDNIA 2023
Gdzie żyją niedźwiedzie polarne? Ile ich jest i czy są niebezpieczne dla człowieka? To piękne, choć groźne zwierzęta, które wykształciły wiele przydatnych przystosowań ułatwiających im przetrwanie w zimnych regionach. Podczas webinarium nie zabraknie również anegdot związanych z odwiedzinami niedźwiedzi w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie.
Prelegentka: Dagmara Bożek – specjalistka ds. komunikacji naukowej i edukacji, polarniczka, autorka książek o tematyce polarnej. Uczestniczyła w 35. Wyprawie Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie (2012-2013) i 40. Wyprawie Antarktycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego (2015-2016). Laureatka Nagrody Magellana 2020 za biografię Ryszarda Czajkowskiego. Na projekt „Polarniczki” poświęcony kobietom pracującym na stacjach polarnych otrzymała stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finalistka konkursu Popularyzator Nauki 2022 w kategorii „Animator”.
Nagranie z webinarium >>>
-
czy fiordy mogą więdnąć?, 7 listopada 2023
Recesja lodowców spowodowana ociepleniem klimatu wpłynie na zmniejszenie produktywności morskiej przybrzeżnych wód polarnych. Czy plankton roślinny reaguje na zmiany środowiska wywołane recesją lodowców w fiordach? Podczas webinarium opowiemy o tempie i kierunkach zmian biogeochemicznych morsko-glacjalnego środowiska lodowców kończących się na lądzie oraz uchodzących do morza i ich morskiego przedpola.
Topnienie lodowców powoduje zmiany ilości zawiesin mineralnych i składu chemicznego wód spływających do morza. Te zmiany mają wpływ na zmiany warunków życia pierwszych ogniw cyklu pokarmowego – fito- i zooplanktonu, co w konsekwencji powoduje zmiany w całym ekosystemie. Projekt ma określić kierunki i ilościowe parametry tych zmian.
Projekt RAW (ang. retreat and wither) jest zaplanowanym na cztery lata interdyscyplinarnym projektem badawczym, którego celem jest próba ilościowego określenia zmian biochemicznych i fizykochemicznych środowiska glacjalno – morskiego, wywołanych globalnym ociepleniem. Realizowany jest przez Instytut Geofizyki PAN, Instytut Oceanologii PAN i Western Norway University of Applied Sciences.
Prelegent: dr Jerzy Giżejewski – geolog, polarnik, pracownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich w Instytucie Geofizyki PAN. Pasjonat nurkowania, speleologii i historii wielkich wypraw polarnych.
-
ZMIANY KLIMATU W ARKTYCE, 17 PAŹDZIERNIKA 2023
Trend ocieplenia w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższy niż średnia światowa w ostatnich dziesięcioleciach. Utrata lodu morskiego wzmacnia trend ocieplenia, ponieważ powierzchnia oceanu pochłania więcej ciepła słonecznego niż powierzchnia śniegu i lodu. Jak to wpływa na planetę? Czy musimy się martwić lodem topniejącym tysiące kilometrów od nas?
Kolejnym zagrożeniem związanym ze zmianą klimatu oraz Arktyką jest rozmarzająca wieloletnia zmarzlina. Rozmarzająca materia organiczna zaczyna się rozkładać, a do atmosfery uwalniane są dodatkowe gazy cieplarniane. W ten sposób rozmarzanie wieloletniej zmarzliny przyspiesza zmiany klimatyczne i staje się niebezpieczne dla całej planety.
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL)
-
Arktyka – papierek lakmusowy zmian klimatu, 28 września 2023
Trend ocieplenia w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższy niż średnia światowa w ostatnich dziesięcioleciach. Utrata lodu morskiego wzmacnia trend ocieplenia, ponieważ powierzchnia oceanu pochłania więcej ciepła słonecznego niż powierzchnia śniegu i lodu. Jak to wpływa na planetę? Czy musimy się martwić lodem topniejącym tysiące kilometrów od nas?
Kolejnym zagrożeniem związanym ze zmianą klimatu oraz Arktyką jest rozmarzająca wieloletnia zmarzlina. Rozmarzająca materia organiczna zaczyna się rozkładać, a do atmosfery uwalniane są dodatkowe gazy cieplarniane. W ten sposób rozmarzanie wieloletniej zmarzliny przyspiesza zmiany klimatyczne i staje się niebezpieczne dla całej planety.
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL)
Nagranie z webinarium >>>
-
prawdy i mity o zmianie klimatu, 14 września 2023
Jak działają gazy cieplarniane i czym jest efekt cieplarniany? Czy gazy cieplarniane produkowane przez człowieka mają znaczenie dla klimatu Ziemi? Czy rekordowe opady śniegu w Ameryce Północnej są dowodem na to, że globalne ocieplenie to fikcja? Na te i inne pytania odpowiemy podczas lekcji.
Obalimy również najczęściej spotykane mity na temat zmiany klimatu. Na koniec przedstawimy najważniejsze wnioski z raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu na temat scenariuszy klimatycznych.
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL)
Nagranie z webinarium >>>
-
NIEBEZPIECZNA WIELOLETNIA ZMARZLINA, 15 CZERWCA 2023
Wieloletnia zmarzlina to zamarznięta ziemia. Jest to gleba, skała lub materiał organiczny, które utrzymują się w temperaturze 0°C lub niższej przez co najmniej dwa kolejne lata. Sprawdzimy, czy wieloletnia zmarzlina zmienia się na skutek zmiany klimatu i jak ona sama może wpływać na dynamikę zmian klimatycznych. Ile gazów cieplarnianych może zostać uwolnionych do atmosfery w wyniku rozmarzania wieloletniej zmarzliny i dlaczego jej rozmarzanie jest niebezpieczne dla klimatu Ziemi?
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL)
Nagranie z webinarium >>>
-
ILE LAT MAJĄ SKAŁY? CZYLI O PRACY GEOLOGÓW NA RZECZ POZNANIA HISTORII ZIEMI, 5 CZERWCA 2023
Czym zajmują się geolodzy? Jak wygląda ich praca badawcza? Czy mogą określić ile dokładnie lat ma skała? Jak poznają historię geologiczną Ziemi? Na te i na wiele innych pytań poznamy odpowiedzi 5 czerwca o godz. 10:00. W trakcie tej prezentacji posłuchamy o pracy geologów, o określaniu wieku - bezwzględnego oraz względnego - skał. Będzie to opowieść o pracy w różnych warunkach klimatycznych - w arktycznej Grenlandii oraz w gorącej letniej Hiszpanii. Będziemy mieć okazję zobaczyć zdjęcia zwierząt żyjących w obszarach polarnych, ale również kości i ślady pozostawione przez wymarłe już dinozaury.
Prowadzący: Marcin Mieszczak, doktorant w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki PAN, uczestnik wypraw polarnych na Grenlandię, uczestnik projektu Poles Together.
Nagranie z webinarium >>>
-
ARKTYKA – KRAINA OPOWIEŚCI, 1 CZERWCA 2023
Mieszkańcy Arktyki, podobnie jak wszyscy inni ludzie, chętnie tworzą i opowiadają historie. Wśród nich są oczywiście opowieści dla dzieci. W dzień dziecka zapraszamy do posłuchania bajek zaczerpniętych z tradycji ludów północy: poświęconych karibu, elfom i życiu w niezwykłym świecie Arktyki.
Prelegent: Julian Podgórski, doktorant w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki PAN
-
zorza polarna - magiczny spektakl na niebie, 16 maja 2023
Zorza polarna to zjawisko, które fascynowało ludzi od wieków. Kolorowe światła rozświetlające nocne niebo obserwowano już w starożytnych Chinach czy w Grecji. Tymczasem w XXI wieku zorza polarna jest znanym zjawiskiem. Potrafimy wyjaśnić mechanizmy, które ją kontrolują. Prowadzimy regularne obserwacje i pomiary zarówno z Ziemi, jak i z kosmosu. Dysponujemy modelami matematycznymi, które pomagają nam przewidzieć, kiedy i gdzie pojawi się zorza. Co to jest i jak powstaje zorza? Jaki może mieć kolor? Gdzie możemy ją zobaczyć? Czy wpływa na nasze życie i zdrowie? Czy to tylko na Ziemi? Co to jest indeks Kp i co ma z tym wspólnego ziemskie pole magnetyczne i wiatr słoneczny? Podczas webinarium odpowiemy na te i inne pytania..
Prelegentka: dr Agata Goździk – geofizyczka i edukatorka, kierownik Działu Komunikacji Naukowej i Edukacji w Instytucie Geofizyki PAN, koordynatorka ogólnopolskich i międzynarodowych projektów edukacyjnych (EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC, ERIS, EDU-ARCTIC2, ODYSSEY, BRITEC, EDU-ARCTIC.PL, Geofizyka dla każdego, Fascynująca Ziemia), członkini Zespołu Doradczego ds. kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN w latach 2020-2022.
Nagranie z webinarium >>>
-
PRACE PROWADZONE W POLSKIEJ STACJI POLARNEJ NA SPITSBERGENIE, 27 MARCA 2023
Co i dlaczego jest badane tak daleko od Polski oraz jakie prace techniczne są niezbędne do funkcjonowania Stacji na Spitsbergenie? Podczas webinarium uczestnicy 45. Wyprawy Polarnej IGF PAN opowiedzą o swojej pracy w Arktyce.
Nagranie z webinarium >>>
-
PRZYRODA WOKÓŁ POLSKIEJ STACJI POLARNEJ NA SPITSBERGENIE, 27 LUTEGO 2023
Jakie zwierzęta spotykamy na Spitsbergenie? Jakie są różnice między latem a zimą w Arktyce? I wreszcie - co to za zjawiska: noc polarna i dzień polarny?
Prelegentka: Agata Mienkina - pracuje w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na stanowisku meteorologa. W wolnym czasie zajmuje się szeroko zakrojoną sztuką, tańcem i żeglarstwem.
11 lutego obchodzimy światowy dzień kobiet i dziewcząt w nauce. Z tej okazji zapraszamy szkoły do udziału w webinarium - spotkaniu z geofizyczkami, które opowiedzą o swojej pracy naukowej oraz o tym, jak to się stało, że zajmują się badaniami geofizycznymi. Nie zabraknie opowieści o wyprawach, wyzwaniach i przygodach. Prelegentkami będą naukowczynie z różnych zakładów naukowych. Zachęcamy uczniów do zadawania pytań.
Prelegentki: naukowczynie z różnych zakładów naukowych Instytutu Geofizyki PAN
Tundra to biom, który pokrywa ok. 20% powierzchni Ziemi, głównie na obszarze Arktyki. Panujący tam klimat nie sprzyja roślinom, a te, które tam występują, zaadaptowały się do trudnych warunków klimatycznych. Na zajęciach omówimy wybrane przystosowania roślin występujących w Arktyce do warunków klimatycznych oraz dowiecie się, dlaczego w tundrze nie ma drzew (przynajmniej takich, do których jesteśmy przyzwyczajeni).
Prelegentka: Dagmara Bożek, uczestniczka dwóch ekspedycji w regiony polarne, autorka książek i projektu Polarniczki, specjalistka w Dziale Komunikacji Naukowej i Edukacji IGF PAN.
Webinarium prosto z Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie - jedynej całorocznej polskiej placówce badawczej w Arktyce. Będzie to opowieść w kilku słowach o Stacji, corocznych wyprawach polarnych, grupach i życiu na Stacji.
Prelegentka: Agata Mienkina - pracuje w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na stanowisku meteorologa. W wolnym czasie zajmuje się szeroko zakrojoną sztuką, tańcem i żeglarstwem.
Wszyscy słyszeliśmy o smogu, ale czy zastanawialiście się kiedyś, z czego on właściwie się składa? Czy jest to nieprzejrzysty gaz? Ciało stałe? A może ciecz? W eksperymencie zbadamy tę kwestię poprzez „uwięzienie” smogu w szklanym słoiku. Koncentracja smogu na zewnątrz jest (miejmy nadzieję!) zbyt mała na potrzeby naszego eksperymentu, więc stworzymy trochę własnego, wkładając świeczkę do zamkniętego słoika. Następnie zbadamy, jak zamknięcie w słoju wpływa na zachowanie płomienia, a po jego nieuchronnym wygaśnięciu, będziemy obserwować zachowanie powietrza w zamkniętej przestrzeni. Po kilku godzinach otworzymy słoik i za pomocą wacików zbadamy, czy coś osadziło się na jego ściankach. Na koniec przyjrzymy się pomiarom takiego słoikowego smogu wykonanym wysokiej klasy przyrządami naukowymi, aby ostatecznie odkryć tajemnicę tego zjawiska.
Prelegent: dr Artur Szkop - fizyk specjalizujący się w fizyce atmosfery, adiunkt w Instytucie Geofizyki PAN, w swojej pracy skupia się na wieloprzyrządowym podejściu do pomiarów aerozoli atmosferycznych w celu zdobycia wiedzy o ich składzie, źródłach oraz ewolucji.
Serdecznie zapraszamy na webinarium, podczas którego zostanie m.in. omówiony XIX-wieczny eksperyment lorda Kelvina, uzyskujący elektryczność ze spadających kropel wody. Dzięki niemu dowiemy się, czym jest pole elektryczne Ziemi, jaki prąd przepływa przez atmosferę w trakcie burzy i pięknej pogody oraz jak krople wody stają się elektrycznie naładowane w powietrzu.
Prelegent: dr Daniel Kępski – pracownik Zakładu Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w sezonie 2013/14 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, a w 2018/19 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego.
Mamy takie miejsca na Ziemi, gdzie wpływ zmian klimatu jest szczególnie spektakularny. Takim miejscem są zatoki, w których olbrzymie lodowce wpływają do morza niczym rzeki lodu. To niedostępny i niebezpieczny, a zarazem fascynujący świat. To właśnie tam góry lodowe o wielkości budynków odrywają się z hukiem od lodowców w procesie zwanym cieleniem. Dlaczego i jak lodowiec się cieli? W jaki sposób zmiany klimatu przyspieszają „produkcję” gór lodowych? Poszukamy odpowiedzi na te i inne pytania.
Prelegent: dr Oskar Głowacki - oceanograf, geofizyk. Adiunkt w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich Instytutu Geofizyki PAN. Interesuje się lodowcami, zmianami klimatu, akustyką podwodną, a także szeroko pojętymi badaniami mórz i oceanów. Uczestniczył w ośmiu wyprawach badawczych do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Spędził 2,5 roku na stażu podoktorskim w Scripps Institution of Oceanography, University of California Sad Diego, USA. Laureat nagrody Prezesa Rady Ministrów za rozprawę doktorską, stypendium dla wybitnych młodych naukowców MEiN, nagrody im. Maurycego Piusa Rudzkiego Wydziału III PAN i dwukrotnie stypendium prof. Kacpra Rybickiego.
Nagranie z webinarium >>>
