Świder

Obserwatorium Geofizyczne w Świdrze im. Stanisława Kalinowskiego

Obserwatorium Geofizyczne w Świdrze to pierwsze obserwatorium magnetyczne na ziemiach polskich, którego historia sięga początku XX wieku. Powstało z inicjatywy wybitnego fizyka i patrioty Stanisława Kalinowskiego, który w 1911 roku wystosował publiczny apel o wsparcie budowy narodowego obserwatorium. Dzięki ofiarności społeczeństwa zakupiono teren, aparaturę i rozpoczęto budowę. W 1915 roku zakończono prace budowlane, wzorowane na pawilonach Obserwatorium w Poczdamie. W 1920 roku rozpoczęto ciągłe pomiary pola magnetycznego Ziemi, które kontynuowane są do dziś. Z czasem działalność została rozszerzona o badania atmosfery, zanieczyszczeń powietrza oraz promieniowania jonizującego. Obserwatorium w Świdrze stało się ważnym centrum naukowym i edukacyjnym, łączącym badania środowiskowe z działalnością dydaktyczną.

CZYM SIĘ ZAJMUJEMY?

Współcześnie Obserwatorium prowadzi szeroki zakres badań z dziedziny geofizyki i ochrony środowiska. Szczególne miejsce zajmują tu badania elektryczności atmosfery, prowadzone w trybie ciągłym od dekad, co czyni Świder jednym z najważniejszych punktów obserwacyjnych tego typu w Europie. W Obserwatorium monitorowane są m.in.:

• elektryczność atmosfery
• zanieczyszczenia atmosferyczne
• parametry meteorologiczne
• pole magnetyczne Ziemi

BADANIA POLARNE

Od 1986 roku Obserwatorium prowadzi również pomiary w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie, a od 2013 również w Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego. Dzięki temu możliwa jest analiza globalnych zjawisk elektrycznych i ich związku z aktywnością słoneczną, magnetosferą oraz promieniowaniem kosmicznym.

DLA SZKÓŁ I CIEKAWYCH ŚWIATA

Obserwatorium w Świdrze jest chętnie odwiedzane przez uczniów i nauczycieli. Goście mogą:

• poznać historię polskich badań geofizycznych

• zapoznać się z nowoczesną i historyczną aparaturą pomiarową

• zrozumieć zjawiska związane z elektrycznością atmosfery, magnetyzmem i meteorologią

• zwiedzić pawilony magnetyczne i tzw. „domek modrzewiowy” z wystawą polarną o badaniach polarnych z przyrządami z Arktyki i sprzętem używanym przez polarników